فناوری اطلاعات قهستان

هزاره سوم به زعم صاحب نظران عصر اطلاعات و به تبع آن فناوری اطلاعات است.حرکت جوامع صنعتی به سوی جامعه اطلاعاتی سالهاست که آغاز گشته و از اوایل دهه ۹۰ به بعد شتابی فزاینده یافته است.   

هزاره سوم به زعم صاحبنظران عصر اطلاعات و به تبع آن فناوری اطلاعات است.حرکت جوامع صنعتی به سوی جامعه اطلاعاتی سالهاست که آغاز گشته و از اوایل دهه ۹۰ به بعد شتابی فزاینده یافته است.بگونه ای که سرعت این حرکت در کشورهای کمتر توسعه یافته من جمله ایران به خوبی حس می گردد.اصطلاحاتی همچون e commerce ,e government,e learning, e society و.... از جمله لغاتی هستند که علی رغم نوظهور بودن و اینکه هنوز در منصه عمل کاملا جا نیفتاده اند با این وصف در کشورها کمتر توسعه یافته ای چون کشور ما نیز واژه های آشنا به شمار می آیند.

واین نیست جز به سبب ماهیت تحول آفرین و شتابدار این فناوری که اندیشمندان را واداشته آنرا در زمره فناوریهای نظام آفرین به شمار آرند و ورود جامعه بشری به عصری نوین بنام عصر اطلاعات را اذعان دارند.

چنین چشم اندازی سبب می شود که لزوم حرکت سریع و چابک کشورهایی نظیر کشور ما در عرصه فناوری اطلاعات بخوبی احساس گردد.

اما لازمه هر برنامه توسعه و تحول, ایجاد بستر مناسب برای جذب, گوارش و بکارگیری فناوری است .فناوری اطلاعات نیز دربند این لزوم بوده علاوه اینکه بدلیل ماهیت تحول افرینش برای جذب و بکارگیری آن نیاز به تدقیق و برنامه ریزی کلان و استراتژیک می باشد.

در یک مدل توسعه پویا۱, توسعه منابع انسانی لازمه, برای برنامه پیش بینی شده ,یکی از محورهای اصلی و شاید مهمترین محور هر برنامه توسعه می باشد.در این راستا تجهیز آحاد ملت به قابلیتهای بهره گیری از فناوری و آشنایی با آن یکسوی قضیه است و تربیت نیروهای متخصص که در طی فرایند برنامه ریزی اخذ تکنولوژی و توسعه و بکارگیری آن عاملان اصلی می باشند جنبه دیگر قضیه می باشد.

ضرورت

خوشبختانه ترکیب جوان جمعیتی کشور و نیروی تحصیل کرده و در حال تحصیل بالاخص در علوم کامپیوتر علی رغم اینکه کافی نمی باشد اما پتانسیل مناسبی در حوزه تکنیکی و فنی فناوری اطلاعات فراهم آورده است.با این وجود گسترش و بکارگیری این فناوری نیازمند رویکردی راهبردی و مدیریتی در عرصه سازمانهای عمومی وخصوصی کشور می باشد.تربیت نیروهای متخصصی که ضمن آشنایی با اصول و کاربردهای فناوری نگرشی راهبردی و سیستمی به مقوله IT داشته باشند لازمه گسترش بکارگیری فناوری اطلاعات در عرصه اجتماع می باشد.به این سبب تربیت نیروهایی که آگاه از جنبه های مدیریتی و سازمانی و ضمنا آشنا با اصول و کاربردهای فناوری اطلاعات باشند از ضروریات تامین نیروی انسانی لازم, در وادی سازمانها و نظام برنامه ریزی کشور برای توسعه و بکارگیری فناوری اطلاعات می باشد. همانطور که در شکل مشاهده می شود متخصصین فنی در عمل فاقد تخصصهای اجتماعی و سازمانی لازم برای توسعه و بکارگیری فناوری می باشند و از سوی دیگر مدیران و راهبران سازمانی علی رغم بینش استرتژیک و سیستمی فاقد آگاهیهای لازم در موردفناوریها , چگونگی و منافع و معایب آن برای سازمان می باشند.وجود یک رابط برای تفاهم زبان این دو حوزه با یکدیگر ضروری است.تدوین رشته ای که آموختگان آن ضمن تسلط بر وجوه سازمانی و اجتماعی از جنبه های فنی و تخصصی فناوری نیز آگاه باشند راه حلی است بر این معضل.

رشته مدیریت فناوری اطلاعات

با چنین ملاحظاتی رشته مدیریت فناوری اطلاعات در مقطع کارشناسی ارشد در نظام آموزش عالی کشور تدوین و تصویب شد که در اولین گام دانشگاههای علامه طباطبایی و دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۰ اقدام به پذیرش اولین دوره دانشجویان این رشته نمودند.

هدف از تشکیل این دوره در نظامنامه آموزشی آن به شکل زیر اعلان شده است:

" هدف از تشکیل دوره کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات آموزش نیروی انسانی متخصص موسسات و سازمانهای دولتی و خصوصی است.متخصصینی که در زمینه های مربوط به فناوری اطلاعات و مدیریت بنوانند در جهت تامین نیازهای امروز و فردای مدیریت در جامعه فعالیت کنند. "

رشته مدیریت فناوری اطلاعات در سه گرایش :

مدیریت منابع اطلاعاتی

سیستمهای اطلاعاتی پیشرفته

نظام کیفیت فراگیر

تصویب شد که از این بین دو گرایش منابع اطلاعاتی و سیستمهای اطلاعاتی پیشرفته فعال و در حال اجرا می باشند.

تعداد کل واحدهای درسی این دوره ۳۲ واحد می باشد که شامل ۲۰ واحد مشترک . ۸ واحد تخصصی مربوط به گرایش و ۴ واحد پایان نامه می باشد.ضمن اینکه دروس پیش نیاز بنا به تشخیص مرجع برگزار کننده دوره ارائه می شود.

این رشته بدلیل ماهیت میان رشته ای آن در برگیرنده برخی از دروس اصلی علوم مدیریت و شماری از دروس مربوط به علوم مهندسی و رایانه می باشد.

دروسی مانند : تئوریهای پیشرفته مدیریت. مدیریت رفتارسازمانی پیشرفته تحقیق در عملیات پیشرفته سیستمهای اطلاعاتی مدیریت پیشرفته مدیریت منابع اطلاعاتی سیستمهای اطلاعاتی استراتژیک کاربرد IT در سازمان تحلیل آماری و... از زمره دروس مربوط به حوزه علوم مدیریت می باشند و دروسی مانند: تحلیل و طراحی ساختاریافته سیستمها – سیستمهای مدیریت بانکهای اطلاعاتی – سیستمهای پشتیبان تصمیم گیری و خبره فناوری اطلاعات مهندسی نرم افزار به کمک کامپیوتر CASE – متدلوژیهای ایجاد و توسعه سیستم اطلاعاتی مدلسازی اطلاعات سازمان منطق فازی و هوش مصنوعی مهندسی مجدد رویه های اجرایی و فرایندها و.... از زمره دروس مربوط به حوزه فنی و علوم رایانه می باشند. که بسته به گرایش انتخاب شده ارائه می شوند.

قابلیتهای لازم برای طی دوره

با توجه به ذکری که رفت و ماهیت میان رشته ای این دوره واضح است که علاقمندان به ادامه تحصیل در این رشته می باید آشنا و علاقمند به هردو مبحث علوم مدیریت و رایانه باشند تا بتوانند با موفقیت فارغ التحصیل گردند. در مبحث مدیریت آگاهی از اصول مدیریت , تئوریها و مفاهیم مدیریتی , مهارتهای برنامه ریزی و نگاه سیستمی , آشنایی با سازمان و مفاهیم سازمانی و... در حوزه فنی آشنایی با مفاهیم و اصول رایانه , نرم افزارهای مدیریتی و پایه ای , کاربردهای کامپیوتر , سیستمهای پایگاه داده , سیستمهای اطلاعاتی مدیریت و. . از مقدمات و آمادگیهای لازم جهت گذراندن موفق این دوره میباشد.لذا ورود به این رشته برای کارشناسان مدیریت صنعتی , علوم کامپیوتر. مهندسی صنایع و کارشناسانی با گرایشهای مدیریتی که بر اصول کامپیوتر .نرم افزارهای پایه ای و کابردهای کامپیوتر آشنایی و علاقمند باشند توصیه می شود.

پی نوشت ها

۱ مدل توسعه پویا بر گرفته از کلیلت برنامه تکفا . مصوب شورای عالی اطلاع رسانی سال ۱۳۸۱

۲ ۲ " مشخصات کلی دوره کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات " . شورای عالی برنامه ریزی

منبع : وبلاگ مدیریت فناورى اطلاعات